زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

آب زمزم





آب زمزم‌ به آبی که از چاهی معروف به نام چاه زمزم در نزدیکی کعبه معظمه می‌جوشد اطلاق می‌شود و احکام آب زمزم در باب‌هاى طهارت و حج آمده است.


۱ - استشفا



از آب زمزم در روایات به بهترین آب روى زمین و داروى هر دردى یاد شده است.

۲ - استحباب نوشیدن



نوشیدن آب زمزم به ویژه پیش از سعی میان صفا و مروه و پس از طواف وداع مستحب است.

۳ - شستن سر و بدن با زمزم



براى محرم مستحب است پیش از سعى، پس از نوشیدن آب زمزم، یک یا دو سطل از آن را بر سر و بدن خود بریزد و دعاى وارد شده را بخواند و افضل آن است که خود، آب را بردارد نه دیگرى.

۴ - هدیه دادن



بردن آب زمزم به عنوان هدیه و درخواست هدیه دادن آن و شستن کفن با آن مستحب است.

۵ - دیدگاه امام خمینی



نوشیدن از آب زمزم‌ مستحب است. بلکه مستحب است سیراب شدن از آن آب. پس به‌درستی که باعث شفا است و برطرف‌کننده بیماری از او؛ و با آن حاجت‌ها روا و خواسته‌ها برآورده شود، و از مهم‌ترین درخواست‌ها طلب مغفرت از خدای نعالی و ورود به بهشت و نجات از آتش و هراس برزخ و قیامت است؛ و حمل آب زمزم و اهدای آن و درخواست آن مستحب است. به تحقیق از نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وارد شده است که آب زمزم هدیه می‌خواست درحالی‌که در مدینه بود. و روایت شده است که جماعتی از علما برای خواسته‌هایشان مثل تحصیل دانش و برآورده شدن حاجت و شفای درد و غیر این‌ها از آب زمزم ‌نوشیده و به آن دست یافته‌اند.

۵.۱ - آداب و مستحبات در مکه معظمه


خوردن از آب‌ زمزم از آداب و مستحبات در مکه معظمه است و بعد از خوردن این دعا را بخواند: اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَ رِزْقاً واسِعاً وَ شِفاءً مِنْ کُلِّ داءٍ وَ سُقْمٍ. و نیز بگوید: بسْمِ اللَّهِ وَ بَاللَّهِ وَ الشُّکْرُ للَّه.

۵.۲ - شستن کفن


در عروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی از مستحبات کفن آمده است: «و لا یبعد استحباب التبرّک بتربة قبر الحسین (علیه‌السّلام) و مسحه بالضریح المقدّس، او بضرائح سائر الائمّة (علیهم‌السّلام) بعد غسله بماء الفرات، او بماء زمزم. ‌» یعنی بعید نیست استحباب تبرک نمودن کفن به تربت قبر حسین (علیه‌السلام) و مسح آن به ضریح مقدس او یا ضریح‌های سایر ائمه (علیهم‌السّلام) بعد از شستن آن با آب فرات یا با آب زمزم.

۶ - مستحبات سعی



امام خمینی در مناسک الحج در مستحبات سعی می‌نویسند: الاتیان الی زمزم‌ للاستقاء بنفسه ان امکنه و الشرب من مائها، ولیصبّ علی راسه وظهره ویقول- و هو مستقبل الکعبة- ما رواه معاویة بن عمّار عن الامام ابی عبد اللَّه الصادق علیه السلام: «اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نَافِعاً وَ رِزْقاً وَاسِعاً وَشِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَسُقْمٍ.» یعنی مستحب است بعد از فراغ از نماز طواف و پیش از سعی به نزد چاه زمزم‌ رفته و خودش از چاه آب بکشد اگر برایش ممکن باشد، و از آب آن بیاشامد و به سر و پشت و شکم خود بریزد، و بگوید درحالی‌که رو به کعبه است آنچه را که معاویة بن عمّار عن امام ابی عبد اللَّه الصادق (علیه‌السّلام) روایت کرده است: اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً، وَ رِزْقاً واسِعاً، وَ شِفاءً مِنْ کُلِّ داءٍ وَ سُقْمٍ.

۶.۱ - مستحبّات اعمال مکّة مکرّمة


از مستحبّات اعمال مکّة مکرّمة است استقاء از زمزم‌، همان‌طور که در طواف عمره گذشت.

۶.۲ - داخل کعبه شدن


در مناسک الحج بعد از بیان استحباب واردشدن در داخل کعبه، آمده است: و یستحبّ فی ذلک عدّة امور و هی: ... ۴- ان یعمل ما رواه معاویة بن عمّار عن الامام الصادق (علیه‌السّلام) انّه قال: «اذا اردت الولد افض علیک دلواً من ماء زمزم‌، ثمّ ادخل البیت فاذا قمت علی باب البیت فخذ بحلقة الباب ثمّ قل: اَللَّهُمَّ اِنَّ البَیْتَ بَیْتُکَ، وَالعَبْدَ عَبْدُکَ، وَقَدْ قُلْتَ: (مَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً) فَآمِنِّی مِنْ عَذَابِکَ وَاَجِرْنِی مِنْ سَخَطِکَ.»

۶.۳ - وداع کعبة


به هنگام وداع کعبة و خروج از آن مستحب است نزد زمزم آید و از آب بنوشد؛ و بر سر خویش نریزد. سپس بگوید: «آئِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ، لِرَبِّنَا حَامِدُونَ، اِلَی‌ رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ، رَاغِبُونَ اِلَی رَبِّنَا رَاجِعُونَ اِنْ شَاءَ اللَّهُ.»

۷ - پانویس


 
۱. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۲۵، ص۲۶۰-۲۶۱.    
۲. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۸، ص۴۴۹.    
۳. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۴۱۱.    
۴. جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۰، ص۶۵.    
۵. جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۴۱۱.    
۶. عاملی، محمد بن مکی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۲، ص۲۶۲.    
۷. جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۰، ص۶۶.    
۸. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۳، ص۲۴۵.    
۹. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲، ص۷۵.    
۱۰. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک الحج، ص۱۱۳.    
۱۱. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۲۷۰.    
۱۲. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۱، ص۲۰۴.    
۱۳. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک الحج، ص۶۰.    
۱۴. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۰۲.    
۱۵. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۰.    
۱۶. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۶.    


۸ - منبع



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۹۸-۹۹.    
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.